Η Διδακτική, εμείς και τα σεμινάρια.

Έπειτα από συζητήσεις που είχαμε με τον κύριο Καστάνη, πληροφορηθήκαμε για το «πιστοποιητικό διδακτικής επάρκειας». Μία ‘βεβαίωση’ -μπορούμε να πούμε- μέσω της οποίας γνωστοποιείται ότι ξέρουμε όχι μόνο την επιστήμη μας, αλλά και ότι μπορούμε να διδάσκουμε αποτελεσματικά. Μας εξήγησε, ότι το πιστοποιητικό αυτό είναι απαραίτητο, αφού σύμφωνα με το νέο νόμο-πλαίσιο που ψηφίστηκε το 2011, κάθε υποψήφιος καθηγητής για τον Α.Σ.Ε.Π. πρέπει να το έχει, αλλιώς, δεν μπορεί να λάβει μέρος.

Πέρα όμως από το νόμο πλαίσιο και τους παραπλήσιους νόμους με αυτόν, θα πρέπει να κατανοήσουμε την σημαντικότητα, του να είμαστε εμείς οι ίδιοι, πλήρως καταρτισμένοι, όχι μόνο ως προς την επιστήμη μας, αλλά και διδακτικώς, δηλαδή , με απλά λόγια, να γνωρίζουμε πώς να κάνουμε μάθημα.

Πρώτα από όλα, θα πρέπει να οριστεί η έννοια της διδακτικής. Η διδακτική γενικότερα, είναι η επιστήμη, μέσω της οποίας δημιουργούνται και εφαρμόζονται επιστημονικές μέθοδοι για την αποτελεσματική εκμάθηση και ‘αναμετάδοση’ των γνώσεων που έχει κάποιος σε ατομικό ή σε συλλογικό επίπεδο. Παλαιότερα, υπαγόταν στην επιστήμη της παιδαγωγικής, δηλαδή μόνο φοιτητές της παιδαγωγικής σχολής έκαναν μαθήματα διδακτικής, παρόλα αυτά γενικεύτηκε, αφού φάνηκε η ανάγκη για εφαρμογή των μεθόδων της και σε μαθητές, μεγαλύτερης ηλικίας. Αυτό που μας έγινε κατανοητό όμως ακόμη και πράγμα το οποίο το βλέπαμε και εμείς, είναι ότι δεν υπάρχουν τέτοια μαθήματα ‘διδακτικής’ στο μαθηματικό. Δηλαδή δεν προετοιμαζόμαστε προκειμένου να γίνουμε εκπαιδευτικοί, ενώ ένα μεγάλο ποσοστό των μαθηματικών, οδεύει συνήθως προς αυτή την κατεύθυνση, αν όχι ως ‘καριέρα’, δηλαδή να είναι ‘καθηγητής μαθηματικών’, σίγουρα περιστασιακά, σε ιδιαίτερα ή ως καθηγητής σε φροντιστήριο.

Η αλήθεια είναι ότι άλλα πανεπιστήμια όπως της Αθήνας και της Κρήτης, δίνουν αυτό το πιστοποιητικό, αλλά μέσω σεμιναρίων, στα οποία θα πρέπει να πληρώσει κάποιος χρήματα (γύρω στα 1000 ευρώ, ψάξαμε για αυτό και ενημερωθήκαμε), εκμεταλλευόμενοι την ανάγκη των ατόμων, να μορφωθούν. Επιπλέον, σύμφωνα με το νέο νόμο-πλαίσιο, θα πρέπει να έχουμε αυτό το πιστοποιητικό, προκειμένου να λάβουμε μέρος στον ΑΣΕΠ. Πράγμα το οποίο περιορίζει τους συμμετέχοντες, όταν ξαναξεκινήσει ο διαγωνισμός, αφού θα συμμετέχουν, μόνο όσοι θα έχουν την οικονομική ευχέρεια να πληρώσουν για τα σεμινάρια. Παρόλα αυτά, υποθέτω ότι είναι προφανές, ότι ως μέλλοντες καθηγητές θα πρέπει να έχουμε τις ελάχιστες γνώσεις διδακτικής, ακόμα και αν δεν υπήρχε ο νόμος-πλαίσιο ή δεν ήταν υποχρεωτική η βεβαίωση.

Βλέποντας λοιπόν κάποιος, το πρόγραμμα σπουδών μας, μπορεί να πει ότι δεν υπάρχουν αντίστοιχα μαθήματα διδακτικής στο πανεπιστήμιό μας, (και φυσικά ούτε και σε κάποιο άλλο πανεπιστήμιο) αφού τα δύο μοναδικά μαθήματα που υπάρχουν, είναι η «Διδακτική των Μαθηματικών» για το οποίο υπεύθυνη, είναι η κυρία Καλπαζίδου και είναι μάθημα ελεύθερης επιλογής και το «Ειδική Διδακτική της Μαθηματικής Ανάλυσης», του κυρίου Μαριά, το οποίο είναι μάθημα επιλογής. Γίνεται αντιληπτό λοιπόν ότι δεν υπάρχουν υποχρεωτικά μαθήματα για τη Διδακτική, ενώ νομίζω ότι συμφωνούμε στην αναγκαιότητα και στη χρησιμότητά τους. Το πρόγραμμα σπουδών, ψηφίζεται από τους καθηγητές σε συνέλευση που κάνουν και ενώ παλαιότερα υπήρχαν μαθήματα υποχρεωτικά διδακτικής, τώρα πλέον, όπως είδαμε έχουν υποτιμηθεί και μπαίνουν με μορφή σεμιναρίων, που όχι μόνο είναι επί πληρωμή, αλλά και αμφιβόλου ποιότητας, όπως κάθε σεμινάριο το οποίο γίνεται, είτε στην Ελλάδα, είτε στο εξωτερικό.

Φυσικά μπορεί να πει κάποιος ότι μειώνονται οι καθηγητές καθώς επίσης και ότι η σχολή αυτή πρέπει να βγάζει μαθηματικούς και όχι καθηγητές μαθηματικών. Αυτές όμως δεν είναι δικαιολογίες. Οι καθηγητές, μειώνονται επειδή υποτίθεται ότι ήταν υπεράριθμοι. Αντιθέτως, βλέπουμε μία υποβάθμιση του προγράμματος σπουδών, όχι μόνο όσον αφορά τα μαθήματα της διδακτικής, αλλά και σε μαθήματα π.χ. γεωμετρίας, στα οποία, έγιναν μειώσεις στις διδακτικές ώρες. Αυτό δείχνει ότι τελικά καθηγητές χρειάζονται και μάλιστα περισσότεροι από όσους είχε το μαθηματικό παλαιότερα. Από την άλλη μεριά κόβοντας ώρες από τη γεωμετρία, δεν μπορεί μία σχολή μαθηματικών να παρουσιάζει ‘μαθηματικούς’, αφού η παραστατικότητά της, η αφαιρετική της σκέψη και η βοήθεια που δίνει στην ‘σύνδεση’ άλλων επιστημών με τα μαθηματικά, (που είναι και το πιο σημαντικό πράγμα στην σύγχρονη εποχή και πράγμα το οποίο δε γίνεται) είναι δυνατά εργαλεία στα χέρια μαθηματικού, οποιασδήποτε κατεύθυνσης. Αντίστοιχα για τη διδακτική μπορούμε να πούμε, ότι δε γίνεται να υπάρχει μαθηματικός χωρίς να γνωρίζει τον τρόπο με τον οποίο θα μεταλαμπαδέψει τις γνώσεις του, αφού από αυτόν οι επόμενοι μαθηματικοί θα πάρουν το έναυσμα, για να συνεχίσουν την επέκταση και την βαθύτερη κατανόηση των μαθηματικών. Γιατί φανταστείτε, να μπορούσε κάποιος, να σας εξηγήσει άμεσα τί ακριβώς είναι ακολουθία, χωρίς να έχετε ξανασυναντήσει τον όρο, ή ακόμα και τις πολλαπλές διαστάσεις, χωρίς να μπορεί να τις φανταστεί ούτε ο ίδιος.

Πρόκειται για σημαντικό πρόβλημα, το οποίο θα πρέπει να λυθεί, όχι μόνο όπως είπαμε λόγω του νόμου που ψηφίστηκε, αλλά και λόγω της σημασίας της ίδιας της γνώσης που παρέχει η διδακτική σε εμάς τους μαθηματικούς και για το καλό της ίδιας μας της επιστήμης.